Ψείρες της κεφαλής - Τα βασικά

Όταν έχετε να αντιμετωπίσετε τις ψείρες της κεφαλής, μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε πώς λειτουργούν.

  • Οι ψείρες της κεφαλής είναι έντομα χωρίς φτερά που ζουν στο τριχωτό της κεφαλής, προσκολλημένα στα μαλλιά.

  • Είναι γκριζωπές, αλλά μόλις τραφούν με το αίμα στο τριχωτό της κεφαλής αποκτούν πιο σκούρο χρώμα.

  • Οι ψείρες της κεφαλής έχουν μέγεθος από 2 έως 3 χιλιοστά: οι αρσενικές είναι μικρότερες από τις θηλυκές.

  • Οι ψείρες ζουν κοντά στο τριχωτό της κεφαλής και τρέφονται με αίμα. Αυτό το δάγκωμα είναι που προκαλεί τον κνησμό (φαγούρα).

  • Αγαπούν ιδιαίτερα τις πιο θερμές περιοχές του τριχωτού: πίσω από τα αυτιά ή στον αυχένα.

  • Οι ενήλικες ψείρες μπορούν να ζήσουν έως και έναν μήνα, ενώ τα θηλυκά γεννούν έως και 5-6 αυγά την ημέρα (περίπου 150 αυγά κατά τη διάρκεια της ζωής τους).

  • Αυτά τα αυγά εκκολάπτονται μετά από περίπου 7 ημέρες. Περίπου 9 ημέρες αργότερα είναι πλέον ώριμα και τα θηλυκά μπορούν να γεννούν αυγά.

  • Οι νύμφες ωριμάζουν σε 10 ημέρες και μόνο μετά από αυτό είναι σε θέση να αναπαραχθούν.

  • Οι κόνιδες είναι τα άδεια περιβλήματα των αυγών που παραμένουν στα μαλλιά μετά από την εκκόλαψη και έχουν ωχρό χρώμα.

  • Οι ψείρες εξαπλώνονται όταν τα κεφάλια έρχονται σε επαφή, οπότε η διανυκτέρευση ενός παιδιού σε σπίτι φίλου, οι δραστηριότητες μετά το σχολείο, το ομαδικό παιχνίδι και οι οικογενειακές επισκέψεις είναι τα πιο συνηθισμένα μέρη για την εξάπλωση και τη μετάδοση κρουσμάτων.

  • Η ψείρα δεν μπορεί να επιβιώσει μακριά από το κεφάλι για περισσότερο από περίπου 12-14 ώρες.

Μύθος: Οι ψείρες πηδούν από κεφάλι σε κεφάλι

Οι ψείρες μεταφέρονται από κεφάλι σε κεφάλι μόνο εξ επαφής - δεν μπορούν να πηδήξουν, να πετάξουν ή να κολυμπήσουν.

Μύθος: Οι ψείρες μεταδίδονται μέσω της κοινής χρήσης αντικειμένων, όπως οι βούρτσες μαλλιών, οι πετσέτες ή τα κλινοσκεπάσματα

Οι ψείρες της κεφαλής επιβιώνουν μόνο στο κεφάλι και πεθαίνουν γρήγορα μακριά από την πηγή της τροφής τους.

Οι ενήλικες ψείρες και οι νύμφες μπορούν να επιβιώσουν μόνο για 8-24 ώρες χωρίς τροφή ή αφυδατώνονται υπερβολικά για να επιβιώσουν. Μεταδίδονται με την ανθρώπινη επαφή.

Μύθος: Οι ψείρες προτιμούν τα καθαρά μαλλιά

Η φθειρίαση δεν σχετίζεται με την προσωπική υγιεινή. Οι ψείρες μπορούν να ζήσουν σε όλους τους τύπους μαλλιών και δεν δείχνουν καμία προτίμηση σε καθαρά ή βρώμικα μαλλιά.

Μύθος: Το κούρεμα ή ξύρισμα του κεφαλιού είναι ο καλύτερος τρόπος για να απαλλάξετε το παιδί σας από τις ψείρες της κεφαλής

Οι ψείρες ζουν κοντά στο τριχωτό της κεφαλής και μπορούν να επιβιώσουν ακόμα και σε μαλλιά μήκους μόλις 2 χιλιοστών, επομένως το κούρεμα των μαλλιών δεν βοηθάει απαραίτητα, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να είναι για το παιδί μία τραυματική εμπειρία.

Μύθος: Τα ζώα μπορούν να μεταδώσουν ψείρες στον άνθρωπο

Οι ψείρες της κεφαλής ζουν μόνο στο τριχωτό της κεφαλής του ανθρώπου και σε καμία περίπτωση δεν μεταδίδονται από τα ζώα.

Μύθος: Οι ψείρες μεταδίδονται μόνο από άλλα παιδιά στο σχολείο

Οι ψείρες συχνά μεταδίδονται από οικογενειακές επισκέψεις και συναντήσεις παιδιών στο σπίτι και στη γειτονιά, όχι μόνο στο σχολείο. Απλά οι γονείς συνηθίζουν να ανησυχούν περισσότερο με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, κι έτσι οι πιθανότητες να εντοπίσουν ψείρες στο κεφάλι του παιδιού τους αυξάνονται εκείνη την περίοδο, με αποτέλεσμα να υποθέτουν ότι τις κόλλησαν από το σχολείο.

Πηγή: 1995: Burgess IF. Human lice and their management. Advances in Parasitology 1995; 36: 271-342.

Chunge RN, Scott FE, Underwood JE, Zavarella KJ. A pilot study to investigate transmission of headlice. Canadian Journal of Public Health 1991; 82: 207-208.